Peyğəmbərimizin zöhd və təqvası

“Bütün dünya bir anda əlindən çıxsaydı, yenə bir arpa dənəsi qədər kədərlənməzdi…”

Allah Rəsulu zahidlərin ən zahidi idi. Onun vərası, yəni bəsit mənasıyla, şübhəli şeylərdən qaçınma hissi ikinci bir insanda yox idi. Onun bütün davranış və hərəkətləri bu müstəvidə nizamlanmışdı. Allahdan elə qorxurdu ki, az qalırdı ürəyi dayansın. O qədər həssas idi ki, çox vaxt gözlərində yaş və qəlbində ürpərti olardı. O coşarkən bir dənizi, dayanarkən də ümmanı xatırladırdı.

İndi bu düşüncə, bu anlayışla ömür sürən bir insana yuxarıda ərz edilən ayələri yanlış dəyərləndirib ona “dünyaya və günaha meyil” libası biçmək böyük bir hörmətsizlik və qorxunc bir aldanış deyilmi? Allah (c.c.) Onu elə bir ucalıq səmasına yüksəltmişdir ki, yerdə hürənlərin səsi Ona heç vaxt çata bilməyəcək. O da qaldı ki, atdıqları palçıq Ona sıçraya bilsin. Çünki Onun zühdü, təqvası, Allahdan (c.c.) qorxması və günahlara qarşı fövqəladə həssaslığı “günahla işləməyə meyil” iftirasından çox-çox uzaqdır.

Əvvəla, zühd dünya verilsə sevinməmək, bütün dünya əldən çıxsa, kədərlənməməkdir. Allah Rəsulu bu fəzilətin zirvəsindədir. Bütün dünya Onun olsaydı, hər halda bir arpa dənəsi qədər sevindirməzdi. Bütün dünya bir anda əlindən çıxsaydı, yenə bir arpa dənəsi qədər kədərlənməzdi. O, dünyanı qəlbən tərk etmişdi. Ancaq bu, dünyanı kəsbən (çalışmaq, işləmək) də tərk etmək demək deyildi. Çünki qazanc yollarının ən məntiqlisini və ən gözəlini bizə göstərən yenə Həzrət Məhəmməd Mustafadır (s.a.a.). O, nə dünyanı kəsbən tərk etmiş, nə də insanları buna təşviq etmişdir. Dünya qəlbən tərk edilməlidir. Buna ən tutarlı dəlil də yenə Allah Rəsulunun qurduğu İslam Şəhər Dövlətinin, qısa zamanda dünyanın ən zəngin və ən güclü dövlətlərindən birinə çevrilməsidir.

Allah Rəsulu peyğəmbərliyin işıqlı iqliminə addımını atdığı andan dünya bütün dəbdəbə və ehtişamıyla ayağının altına sərildiyi ana qədər dəyişmədi. Hətta O, dünyaya gələrkən sahib olduğu dünya malına vəfat edərkən sahib deyildi. Çünki varını, yoxunu Allah yolunda vermişdi. Ondan bir neçə keçi və bir də xanımları üçün tikilmiş kiçik otaqlar qalıb. Otaqlar da xalqın malı sayılırdı və analarımızın vəfatından sonra məscidin ərazisinə daxil edilmişdi. Bu otaqların necə kiçik və dar olduğunu oraya gedənlər yaxşı bilir.[1]

Həsir üstündə yatması

Həzrət Ömər (r.a.) bir gün Allah Rəsulunun hüzuruna girdi. Peyğəmbərimiz həsirin üstündə uzanmış, üzündə də həsirin izləri qalmışdı. Otağının bir tərəfində işlənmiş bir dəri, bir başqa küncündə də, içində bir neçə ovuc arpa olan kiçik bir kisə vardı.  Allah Rəsulunun otağında olan əşyalar bundan ibarət idi. Həzrət Ömər (r.a.) bu mənzərə qarşısında riqqətə gəldi və ağladı. Allah Rəsulu nə üçün ağladığını soruşanda:

“Ya Rəsulullah! İndi kəsralar, padşahlar saraylarında quş tükündən yataqlarda yatır, (hörmətinə kainat yaradılan) Sən quru bir həsir üstündə yatırsan və üzündə həsirin izi qalır. Gördüklərim məni ağlatdı, cavabını verdi.

Allah Rəsulu Ömərə (r.a.) belə buyurdu: “İstəmirsənmi, ya Ömər! Dünya onların, axirət də bizim olsun.[2] Başqa bir rəvayətdə isə Peyğəmbərimiz belə buyurur:

“Dünya ilə mənim nə əlaqəm var. Mən bir yolçu kimiyəm. Bir ağac altında kölgələnən daha sonra da oranı tərk edib yoluna davam edən bir yolçu…[3]

O, dünyaya bir vəzifəylə gəlmişdi. İnsanların duyğu və düşüncəsinə diriliş nəfəsi gətirmişdir. Vəzifəsi başa çatanda da dünyanı tərk edəcəkdi. Belə bir insanın dünyaya meyil etdiyini ehtimal etmək ağıl və məntiqə sığmır. Bəli, O, əsla dünyaya meyl etmədi və heç vaxt yolundan zərrə qədər də dönmədi…

Sədəqə həssaslığı

“Axşam yatağa uzanmışdı, lakin səhərə qədər yata bilməmişdi. Sağına dönür, soluna dönür, “uflayırdı. Səhər xanımı soruşdu: “Ya Rəsulullah, bu gecə narahat idiniz? Çox iztirab çəkdiniz. Və Allah Rəsulunun cavabı bu oldu:

Yatağımı hazırlayanda yerə düşmüş bir xurma tapdım. Onu ağızıma qoydum. Lakin sonra ağlıma gəldi ki, bizim evdə sədəqə və zəkat xurmaları da olur. Birdən bu xurma onlardan olar! Elə səhərə qədər bunu düşündüm, bunun iztirabı ilə sağa-sola döndüm. Heç cür gözümə yuxu getmədi.[4]

Sədəqə və zəkat Ona haram buyurulmuşdu. Ancaq bu xurma hədiyyə gətirilən xurmalardan da ola bilərdi. Hətta bu ehtimal digər ehtimaldan daha qüvvətli idi. Çünki Onun evində sədəqə və ya zəkat malları gecələməz, gələn kimi paylanardı. Ən kiçik şübhədən belə narahat olan və həyatını həmişə belə həssaslıq içində keçirən bir insanın qəti haram olan bir işə yaxın getməsi mümkündürmü? O, ən xırda və şübhəli bir şeylə belə ruh dünyasına toz qonmasın deyə fövqəladə həssaslıq göstərirdi. Belə möhkəm bir iradə açıq-aşkar günah qarşısında rahat ola bilərdimi? Xeyr, O heç bir günaha güzəştə getmədi və ruhunda heç bir günaha yol vermədi. Ruhu və iradəsi daima pak idi, tərtəmiz idi, bu cür yaşadı və Rəfiqi-Alaya (Uca Dosta) da bu cür yüksəldi.

“Məni “Hud” surəsi qocaltdı”

Həzrət Əbu Bəkir (r.a.) Allah Rəsulundan  soruşur: “Ya Rəsulullah! Saçınızda ağ tüklər görürəm. Birdən-birə qocaldınız, bir dərdinizmi var? Və İki Cahan Sərvəri cavab verir: “Məni “Hud”, “Vaqiə”, “Mürsəlat” surələri qocaltdı.[5] Hud surəsində Ona: “Sənə əmr edildiyi kimi, düz (yolda) ol[6] deyilmişdi. Bu, Allahın Həbibi üçün çərçivəsini çəkdiyi doğruluq idi. Və Onun bu cizgini qorumasını istəyirdi…

“Mürsəlat” surəsi Cənnət və Cəhənnəmin ayrıldığını, insanların dəhşət içində ikiqat olduğunu təsvir edirdi. Bu surələrdə bəyan edilənlər Allah Rəsulunu dəhşətə salır və qocaldırdı…

(Davamı var)

Mənbələr:

1]Buxari, Fəraiz 3; İbn Kəsir, əl-Bidayə vən-nihayə, 5/306.

[2]Buxari, Təfsir (66) 2; Müslim, Talaq 31.

[3]Tirmizi, Zühd 44; İbn Macə, Zühd 3; Əhməd b. Hənbəl, əl-Müsnəd, 1/301.

[4] Əhməd b. Hənbəl, əl-Müsnəd, 2/193; Hakim, əl-Müstədrək, 2/17.

[5]Tirmizi, Təfsir (56) 6.

[6]Hud surəsi, 11/112.