Azərbaycan təhsili nazir Emin Əmirullayevə oxşayır. Söhbət onun qaşına-gözünə, üzünə bənzəməkdən getmir. Elm və təhsil naziri necə fəaliyyət göstərirsə, ölkənin elmi də, təhsili də o gündədir. “Elə deyil” deməyin, fakt belədir: nazir Əmirullayev sistemi dəyişə bilmədi. Bünövrəsi necə qoyulubsa, indiyədək fond pulu da yığılır, direktorlar alverini də davam etdirir, təhsilin keyfiyyəti də SIFIR. Artıq orta məktəbdə oxumaqla ali məktəbə qəbul olmaq mümkün deyil. Amma məktəbə getmmiş repetitor hesabına tələbə adını qazanmaq mümkündür. Deməli, məktəblərdə təhsil yoxdur, ölüb, fatihəsi də verilib. Ona görə ki Emin Əmirullayev nazir kimi heç nəyi dəyişmədi. Əvvəlki ənənələr saxlandı. Nazirlik barmağını büküb bir nümunə göstərsin ki, keçmiş nazirlərlə müqayisədə indi bu problem qalmayıb, ya da müsbət nəticə var. Qulağa xoşagələn hansısa rəsmi statistika açıqlaya bilərlər, amma ayağını məktəbin qapısından içəri qoyanda, valideyn komitəsi – müəllim – direktor bazarlığını görəndə, həmin rəsmi statistika sabun köpüyünə çevrilir. Yəni 2025-ci ilə yaxınlaşırıq, XXI əsrin 1/4 hissəsi geridə qalacaq, dünya sürətlidir, müasir trendlər, texnologiyalar bir-birini əvəzləyir, bizdə isə hələ Əmirullayevin əmrlərinə tabe olan təhsil müəssisələri pul yığırlar. Qarşıdan 5 oktyabr – Müəllimlər Günü gəlir, nazirlik deyə bilməz ki, xəbərimiz yoxdur, bütün təhsil ocaqlarında pul yığırlar. Hələ 10 manatdan fond pulunu demirik. Hər sinifdə 30 uşaq olsa, 300 manat edir. Bu 300 manatla hansı işlər görülür, bəlli deyil. Ümumiyyətlə, fond nə mənə şeydi? Anlamı nədir? Hər sinifdən azı 300 manat yığılsa, görün məktəbdə neçə min vəsait əldə olunur. Hər halda, direktorların öz payı, təhsil şöbələrinin ayrı “səhm”ləri var. Yəni təfəkkür arxaikdir – absurd “fond pulu” ifadəsi hələ də yaşayır.
Bu da azmış kimi, tədris ili başlayarkən ən çox rast gəlinən problemlərdən biri müəllimlərin dərs saatlarının düzgün paylanılmamasıdır. Belə ki, DQ balına əsasən verilməli olan saatlar heç də qanunauyğun şəkildə paylanılmır. İkincisi, qanunda 18 saat müəllimi təmin etmək varkən, əvvəlki dəyişilmiş qanunla 12 saat verir, qalan saatları satırlar. Üçüncüsü, regional təhsil idarələri yaradıldı, maarif şöbələri ləğv olundu, həmin sahədən kimlərinsə müdaxiləsi ilə saatlar ədalətsizcəsinə paylanıldı. Dərs bölgüsü aparılarkən bu 3 ədalətsizlik təəssüf ki, hər 10 müəllimdəmən 8-nin başına gəlir. Sadəcə, çoxu heç kim onu incitməsin deyə susur. Amma bu vəziyyət nazirliyi arxayınlaşdırmamalıdır. Çünki maddi vəziyyət, verilən dəyər, baş verənlər, bitməyən haqsızlıqlar artıq müəllimləri də bir həddə gətirib çıxaracaq.
Bildirilir ki, saatlar 30 manatdan 100 manata kimi satışa çıxarılır. Hələ söhbətə maarif də qatılsa, “tas” daha da artır. Hələ şantajla satılan saatları var. “Səni işdən çıxardaram, sənin başına oyun açaram” adı altında alınan saatlar da eynilə özünü doğruldur. Nazirliyin müdaxiləsi olmadığı müddətdə, regional təhsil idarələri, direktorlar bu haram pulları özlərinə götürməyə və müəllimləri incitməyə davam edəcəklər.
Müəllimlərin əziyyətlərini, haqlarını tələb edirik. O zaman sual yaranır ki, müəllimlər bu qədər təlimə, imtahana cəlb olunubsa, ciblərindən nə qədər pul xərcləyiblərsə, heç olmasa onların haqları özlərinə qaytarılmalıdır.
Bir sözlə, Emin Əmirullayevin nazir kimi bu sahədə heç bir inqilabi dəyişikliyi, köklü islahatları olmadı. Ölkə təhsili bazar iqtisadiyyatına uyğunlaşıb. Amma bazardan daha betər görünür. Sovet dövründə isə bazar və müəllim bir-birinə antoqonist idi. Müəllim alverçiyə nifrət edirdi. “Bizim Cəbiş müəllim” filmi buna bariz nümunədir. İndisə nazirlik təhsili bazar mühitinə çevirib və adiləşdirib. Desək ki, yeni nazir gəlsə düzələcək, yox, sistemli dəyişiklik və yanaşmada, təfəkkürdə refreş olmasa, Saakaşvili də gəlib Azərbaycanın elm və təhsili naziri olsun, xeyri dəyməyəcək. Üstəlik, biz təhsildən, özü də orta məktəblərdən danışdıq. Hələ universitetlər nə gündədir, o da ayrı bəladır. Nazirliyin adında isə “elm” də var, sizcə, bizdə elmdən danışmalı bir söz qalıbmı? – sitatın sonu.

Azər Talıbov
AnaXeber.info