Son zamanlar uşaqlar arasında pəncə, barmaq uclarında gəzmələr artıb. Bu bəzən müəyyən yaşdan sonra düzəlsə də, bəzi hallarda uşaqlarda vərdiş halına çevrilir.
Görəsən, bunun səbəbi nədir?
Oxu.Az-ın suallarını pediatr Günay Rəsulova cavablandırıb.
Onun sözlərinə görə, dünya üzrə uşaqlarda qeydə alınan travmaların 80-90 faizi “gəzdirici”lərdən qaynaqlanır:
“Təzə-təzə yeriməyə başlayan uşaqlarda bu funksional hal xəstəlik, qüsur kimi xarakterizə edilmir. Lakin bəzən bunun səbəbi valideynlərin uşaqları vaxtından erkən “gəzdirici”lərə qoyması olur. Uşaqların ayaqları tam olaraq yerə çatmadığından barmaq uclarında hərəkət edirlər, bu da onlarda vərdiş formasına çevrilir.
Təbii ki, bu ziyandır. Körpə uşaqların barmaq uclarında gəzməsi ilə “gəzdirici”yə qoyulan uşaqlarda yaranan problem arasında fərq var. Birinci məqam funksional olaraq müəyyən yaşdan sonra keçir, ikinci isə vərdiş formasında qala bilər. Məsləhətdir ki, uşaqları 10 ayından tez “gəzdirici”yə qoymasınlar. Dünya üzrə uşaqlarda qeydə alınan travmaların 80-90 faizi məhz “gəzdirici”lər səbəbindən olur”.
Pediatr onu da əlavə edib ki, valideynər uşaqlarda pəncənin formalaşma dövründə diqqətli olmalıdırlar:
“Uşaqlarda ilk üç yaş pəncənin formalaşma dövrü sayılır. Bəzən dəb, gözəl görünüş üçün valideynlər uşaqlara sərt, bəzəkli ayaqqabılar geyindirməkllə, səhvə yol verirlər. Biz həmin dövrdə uşaqlara yalnız yumşaq ayaqqabıların geyindirilməsini tövsiyə edirik. Sərt ayaqqabılar uşağın pəncəsini sıxır və normal formalaşmasına mane olur.
Bundan başqa, valideynlər 6-7 aylıq uşaqları ya əllərindən tutub gəzdirirlər, ya da “gəzdirici”yə qoyurlar. Bu zaman bədənin bütün ağırlığı ayaqların üzərinə düşür. Uşaqları vaxtından əvvəl yeritmək ayaqlarında əyriliyin yaranmasına gətirib çıxarır. Hər bir uşaq fərqlidir. Normal uşağın ən gec 1 yaş 5 ayına qədər yeriməsi normal hesab edilir”.
G.Rəsulova uşaqların ilk 3-4 aylıq olanda çanaq müayinəsinə gətirilməsinin vacibliyini vurğulayıb:
“Normalda bir çox uşaq yeriməyə başlayanda ayaqlarında x-vari, ovalvari əyriliklər müşahidə edilir. Lakin bu raxitlik və müxtəlif ortopedik problemlərdən fərqlənir. Bəzən bu əyrilik zamanla düzəlir. Amma bir qayda olaraq valideynlər uşaqları ilk 3-4 ayda çanaq müayinəsinə aparmalıdır.
Əgər uşaqda anadangəlmə çıxıq varsa, bunu erkən vaxtda müalicə ilə aradan qaldırmaq olur. Əks halda bu problem özünü axsaqlıq və hər hansı bir oynaq problemi ilə büruzə verəcək. Problemin gec aşkarlanması isə uşaqları cərrahi əməliyyatlara qədər aparıb çıxara bilər”.